گزارش آژانس بين‌المللي انرژي اتمي درباره دستاوردهايش در سال 2016/ نظارت بر فعاليت هسته‌اي ايران در راس دستاوردهاي آژانس

به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار، به نقل از پايگاه اينترنتي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، در مقدمه گزارش منتشره درباره دستاوردهاي اين آژانس در سال 2016، از تهيه گزارش اصلي درباره تأييد و نظارت بر فعاليت هاي هسته اي ايران، اجرايي کردن متمم الحاقي به کنوانسيون حفاظت فيزيکي مواد هسته اي (CPPNM)، عکس العمل در مقابل شيوع بحران زيکا در آمريکاي لاتين و حوزه کارائيب و نهايتا ترويج راه حل هاي هسته اي امن براي تحقق توسعه پايدار در سراسر جهان، به عنوان برخي از دستاوردهاي اصلي اين آژانس در سال 2016 ياد شده است.

 

قسمت اول اين گزارش به ايران اختصاص داده شده و در آن آمده است: گزارش اصلي درباره روند اجراي برجام يا طرح جامع اقدام مشترک (JCPOA) در روز 16 ژانويه سال 2016 از سوي يوکيو آمانو، مدير کل آژانس بين المللي انرژي اتمي منتشر شد. در اين گزارش تاييد شده است که ايران مراحل آماده سازي موارد ذکر شده در ضميمه 5 برجام که در ماه جولاي 2015 بين ايران و گروه موسوم به E3 / EU + 3 شامل چين، فرانسه، آلمان، روسيه، انگلستان، ايالات متحده آمريکا و اتحاديه اروپا امضاء شد، را کامل کرده است. 

 

در ادامه اين بخش از گزارش عملکرد آژانس، آمده است: انجمن حکام آژانس در ماه اوت سال 2015 و در پي درخواست شوراي امنيت سازمان ملل، رسما به يوکيا آمانو اجازه داد تا نسبت به اجراي فرايند تاييد و نظارت بر تعهدات هسته اي ايران بر اساس برجام اقدام کند. 

 

در اين گزارش از اجراي برجام به عنوان آغاز مرحله اي نوين در روابط ايران و آژانس بين المللي انرژي اتمي ياد شده و آمده است: براي اطمينان از نظارت موثر و کارآمد بر تعهدات هسته اي ايران بر اساس برجام، يک دفتر جديد پادمان در ايران تاسيس شد و يک دستگاه جديد با تکنولوژي بالا که به صورت آنلاين غني سازي را نظارت مي کند (OLEM) نصب شد تا تائيد کند که ايران سطح غني سازي اورانيوم خود را بر اساس تعهدش در برجام در حد 3.67 (سه مميز شصت و هفت) درصد نگهداشته است.

 

براي اطمينان از نظارت موثر و کارآمد بر تعهدات هسته‌اي ايران بر اساس برجام، يک دفتر جديد پادمان در ايران تاسيس شد و يک دستگاه جديد با تکنولوژي بالا که به صورت آنلاين غني‌سازي را نظارت مي کند نصب شد تا تائيد کند که ايران سطح غني‌سازي اورانيوم خود را بر اساس تعهدش در برجام در حد3.67 درصد نگهداشته است.

 

بخش ديگر گزارش عملکرد آژانس در سال 2016 به کره شمالي پرداخته و در اين بخش آمده است: در سال 2016 يوکيا آمانو نگراني جدي خود را از برنامه هسته اي جمهوري دموکراتيک خلق کره (کره شمالي)، که در اين سال دو آزمايش هسته اي انجام داد، بارها تکرار کرد. او از کره شمالي خواسته است تا به طور کامل به تعهدات خود بر اساس قطعنامه هاي شوراي امنيت سازمان ملل عمل کند و نسبت به حل و فصل همه مسائل باقيمانده، از جمله مواردي که در طول غيبت بازرسان آژانس در اين کشور از سال 2009 به اين سو بوجود آمده است، اقدام کند. در ادامه اين بخش تاکيد شده است که آژانس بين المللي انرژي اتمي همچنان به نظارت خود بر تحولات مربوط به برنامه هسته اي کره شمالي از طريق تصاوير ماهواره اي ادامه مي دهد.

 

در بخش امنيت هسته اي، در اين گزارش آمده است که شروع اجرايي شدن توافق کليدي صورت گرفته درباره امنيت هسته اي در ماه مه، گامي مهم در تقويت امنيت هسته اي در سطح جهان به شمار مي آيد. اجرايي شدن متمم الحاقي به کنوانسيون حفاظت فيزيکي مواد هسته اي (CPPNM) باعث شده تا از نظر قانوني کشورها ملزم شوند که نسبت به حفاظت فيزيکي از تاسيسات هسته اي و مواد هسته اي در مصارف داخلي، ذخيره سازي و حمل و نقل، که در کنوانسيون اصلي مصوب سال 1979 پوشش داده نشده اند، اقدام لازم را به عمل آوردند. در اين راستا، در کنفرانس يک هفته اي ماه دسامبر فرصتي فراهم شد تا امکان تبادل نظر در زمينه راه هاي بهبود امنيت هسته اي در سطح جهان بيش از پيش فراهم شود.

 

در اين گزارش آمده است که در زمينه ايمني هسته اي، در سال 2016 برنامه اي گسترده در زمينه بررسي درخواست کشورهاي عضو براي تقويت ايمني هسته اي در سطح جهان به اجرا گذاشته شد و در اين زمينه آفريقاي جنوبي ميزبان نخستين سيستم يکپارچه بررسي مقررات (IRRS) بود و چين به عنوان کشور داراي بيشترين تعداد راکتورهاي در حال ساخت در سطح جهان پيگير ميزباني اين سيستم يکپارچه است.

 

در گزارش عملکرد آژانس همچنين آمده است که آژانس بين المللي انرژي اتمي در سال 2016 با استفاده از تکنيک عقيم سازي حشرات(SIT)، به عنوان بخشي از استراتژي يکپارچه براي کنترل بيماري زيکا، سرعت عمل خوبي در کمک به کشورهاي امريکا لاتين و حوزه کارائيب براي جلوگيري از شيوع ويروس اين بيماري داشته است.

 

آژانس در اين زمينه با ارائه تجهيزات قابل حمل براي تشخيص سريع ويروس و همچنين آموزش هاي لازم، به کشورها ي درگير اين ويروس کمک کرد تا با بهره گيري از تکنيک بر گرفته از انرژي هسته اي به سرعت و با دقت بالايي ويروس زيکا را شناسايي کنند.

 

در زمينه توسعه پايدار هم در اين گزارش آمده است که در سال 2016، آژانس بين المللي انرژي اتمي زمينه ساز افزايش همکاري هاي بين المللي در زمينه علوم هسته اي و ترويج استفاده از فن آوري هسته اي براي توسعه پايدار بوده است. اين نوع تکنولوژي امکان منحصر به فردي براي کمک به کشورها در جهت استفاده از انرژي هسته اي در صنعت، انرژي، بهداشت و درمان، کشاورزي، حفاظت از محيط زيست و بسياري از عرصه هاي ديگر فراهم کرده است. 

 

در اين گزارش از نوسازي آزمايشگاه آژانس بين المللي انرژي اتمي و برگزاري چند نشست و کنفرانس بين المللي مرتبط با انرژي هسته اي، به عنوان ديگر دستاوردهاي اين سازمان در سال 2016 ياد شده است.